Android to najpopularniejszy system operacyjny dla urządzeń mobilnych na świecie. Od momentu swojego debiutu w 2008 roku przeszedł liczne ewolucje, wprowadzając coraz to nowsze funkcje i usprawnienia. Zrozumienie podstawowych podziałów wersji Androida jest kluczowe zarówno dla użytkowników, jak i deweloperów aplikacji. W niniejszym artykule przedstawimy najważniejsze klasyfikacje wersji tego systemu oraz ich znaczenie w ekosystemie urządzeń mobilnych.
Numeryczny i alfabetyczny system nazewnictwa
System operacyjny Android posiada dwa równoległe systemy nazewnictwa, które ewoluowały na przestrzeni lat:
System numeryczny – każda główna wersja Androida otrzymuje kolejny numer (np. Android 10, Android 11, Android 12). Do wersji 9.0 stosowano również podwersje (np. 4.4, 7.1.2), które oznaczały mniejsze aktualizacje w obrębie głównego wydania.
System alfabetyczny – do wersji 9.0 (Pie) Google stosował również nazwy słodyczy w kolejności alfabetycznej jako publiczne nazwy kodowe:
Android 1.5 – Cupcake
Android 1.6 – Donut
Android 2.0-2.1 – Eclair
Android 2.2 – Froyo
Android 2.3 – Gingerbread
Android 3.0 – Honeycomb
Android 4.0 – Ice Cream Sandwich
Android 4.1-4.3 – Jelly Bean
Android 4.4 – KitKat
Android 5.0-5.1 – Lollipop
Android 6.0 – Marshmallow
Android 7.0-7.1 – Nougat
Android 8.0-8.1 – Oreo
Android 9.0 – Pie
Od Androida 10 Google zrezygnował z nazw słodyczy na rzecz prostszego systemu numerycznego. Ta zmiana miała na celu zwiększenie przejrzystości i ułatwienie globalnej identyfikacji wersji, szczególnie w krajach, gdzie niektóre nazwy słodyczy nie były powszechnie rozpoznawalne.
Podział ze względu na API Level
Jednym z najważniejszych podziałów z perspektywy deweloperów jest klasyfikacja według poziomów API (Application Programming Interface):
API Level to numeryczny identyfikator, który precyzyjnie określa wersję frameworka, z którego mogą korzystać programiści. Każda nowa wersja Androida wprowadza wyższy poziom API z nowymi funkcjami i możliwościami.
Przykładowo:
- Android 10 – API Level 29
- Android 11 – API Level 30
- Android 12 – API Level 31 i 32
- Android 13 – API Level 33
- Android 14 – API Level 34
Poziom API ma kluczowe znaczenie przy tworzeniu aplikacji, ponieważ określa minimalne i docelowe wymagania kompatybilności. Deweloperzy muszą zdecydować, które funkcje systemu chcą wykorzystać i dla jakiego minimalnego poziomu API będą projektować swoje aplikacje. Wybór zbyt wysokiego minimalnego poziomu API może wykluczyć znaczną część potencjalnych użytkowników, podczas gdy zbyt niski może ograniczyć dostęp do nowszych funkcji systemu.
Klasyfikacja według udziału w rynku
Google regularnie publikuje statystyki dotyczące dystrybucji poszczególnych wersji Androida. Ten podział jest szczególnie istotny dla deweloperów, którzy muszą zdecydować, które wersje systemu będą wspierać w swoich aplikacjach.
Wersje Androida można podzielić na:
Aktualne – najnowsze wydania systemu (obecnie Android 13-14), które otrzymują pełne wsparcie, aktualizacje zabezpieczeń i nowe funkcje.
Powszechnie używane – wersje, które wciąż mają znaczący udział w rynku (obecnie Android 10-12), mimo że nie są najnowsze. Większość deweloperów musi uwzględniać te wersje, aby dotrzeć do szerokiego grona użytkowników.
Przestarzałe – starsze wersje (poniżej Androida 10), które mają malejący udział w rynku i ograniczone wsparcie ze strony Google. Wsparcie dla tych wersji w nowych aplikacjach staje się coraz rzadsze.
Statystyki te zmieniają się dynamicznie, ale generalnie obserwuje się stopniową migrację użytkowników w kierunku nowszych wersji systemu, choć proces ten jest znacznie wolniejszy niż w przypadku iOS. Jest to spowodowane dużą fragmentacją rynku urządzeń z Androidem oraz zróżnicowaną polityką aktualizacji u różnych producentów.
Podział ze względu na wsparcie i zabezpieczenia
Ważnym kryterium podziału wersji Androida jest okres wsparcia technicznego i aktualizacji zabezpieczeń:
Wersje z aktywnym wsparciem – najnowsze wydania, które otrzymują zarówno aktualizacje funkcji, jak i zabezpieczeń. Google oficjalnie wspiera najnowsze wersje Androida przez około 3 lata od ich wydania.
Wersje z ograniczonym wsparciem – starsze wydania, które otrzymują tylko krytyczne aktualizacje zabezpieczeń, ale nie dostają już nowych funkcji.
Wersje bez wsparcia – najstarsze wydania, które nie otrzymują już żadnych oficjalnych aktualizacji od Google, co może stwarzać potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa dla użytkowników.
Warto zauważyć, że faktyczny okres wsparcia dla konkretnego urządzenia zależy w dużej mierze od producenta sprzętu. Google zobowiązał się do zapewnienia co najmniej 3 lat aktualizacji zabezpieczeń dla urządzeń Pixel, a niektórzy producenci, jak Samsung, oferują nawet dłuższe okresy wsparcia dla flagowych modeli – nawet do 7 lat dla najnowszych urządzeń z serii Galaxy S24.
Android AOSP vs Android z nakładkami producentów
Istotnym podziałem jest również rozróżnienie między czystym Androidem a wersjami zmodyfikowanymi przez producentów:
Android Open Source Project (AOSP) – to „czysty” Android, czyli podstawowa wersja systemu udostępniana przez Google jako otwarte oprogramowanie. Jest to baza, na której producenci mogą budować własne wersje systemu. AOSP oferuje minimalistyczne doświadczenie bez dodatkowych aplikacji i usług Google.
Android z nakładkami producentów – większość producentów urządzeń modyfikuje podstawowy system Android, dodając własne funkcje, aplikacje i zmieniając interfejs użytkownika. Najpopularniejsze nakładki to:
- One UI (Samsung) – oferuje rozbudowany interfejs z wieloma dodatkowymi funkcjami i głęboką integracją z ekosystemem Samsung
- MIUI (Xiaomi) – inspirowana iOS nakładka z bogatymi opcjami personalizacji
- OxygenOS (OnePlus) – znana z płynności działania i minimalistycznego podejścia
- EMUI/Harmony OS (Huawei) – obecnie ewoluująca w kierunku niezależnego systemu operacyjnego
- ColorOS (Oppo) – bogata w funkcje nakładka z rozbudowanymi opcjami personalizacji
Nakładki producentów mogą znacząco zmieniać doświadczenie użytkownika, a także wpływać na szybkość otrzymywania aktualizacji systemu. Urządzenia z czystym Androidem (np. seria Google Pixel) zazwyczaj otrzymują aktualizacje jako pierwsze, podczas gdy właściciele urządzeń z nakładkami muszą często czekać kilka miesięcy na dostosowanie nowej wersji Androida do specyfiki danej nakładki.
Android Go i Android One
Warto również wspomnieć o specjalnych wersjach Androida przeznaczonych dla określonych segmentów rynku:
Android Go – to lżejsza wersja systemu przeznaczona dla urządzeń niskobudżetowych z ograniczoną pamięcią RAM (poniżej 2GB). Zawiera zoptymalizowane wersje aplikacji Google, które zajmują mniej miejsca i zużywają mniej zasobów. Android Go umożliwia płynne działanie systemu nawet na bardzo podstawowych urządzeniach, co jest szczególnie istotne na rynkach wschodzących.
Android One – to program Google oferujący czysty Android z gwarancją aktualizacji przez określony czas (zwykle 2-3 lata). Urządzenia z Android One oferują doświadczenie zbliżone do urządzeń Pixel, ale często w niższej cenie. Program ten został stworzony, aby zapewnić spójne doświadczenie użytkownika i regularne aktualizacje zabezpieczeń dla urządzeń ze średniej półki cenowej.
Zrozumienie różnych podziałów wersji Androida pomaga użytkownikom podejmować świadome decyzje przy wyborze urządzeń oraz śledzić cykl życia swojego systemu. Dla deweloperów ta wiedza jest niezbędna do tworzenia aplikacji kompatybilnych z odpowiednim zakresem urządzeń dostępnych na rynku. W dynamicznie zmieniającym się ekosystemie Androida, śledzenie tych podziałów staje się coraz ważniejsze zarówno dla zwykłych użytkowników, jak i profesjonalistów branży mobilnej.